Ισότητα; Ποια ισότητα;
Στην Ευρώπη του 2013, οι γυναίκες δοκιμάζονται περισσότερο από τους άνδρες. Μπορεί να είναι «ίσοι» θεωρητικά, αλλά οι γυναίκες αμείβονται λιγότερο και πλήττονται βαρύτερα από την περικοπή κοινωνικών παροχών. Η ισότητα που γιορτάσαμε στις 8 Μαρτίου, ίσως τελικά να μένει στα χαρτιά.
Ο Όργουελ έγραφε στη «Φάρμα των ζώων»: «Όλα τα ζώα είναι ίσα, όμως κάποια είναι πιο ίσα από τα άλλα». Η φράση αυτή μπορεί με τον καλύτερο τρόπο να περιγράψει τη θέση των γυναικών, όχι σε κάποια χώρα του αναπτυσσόμενου κόσμου, αλλά στην Ευρώπη των ίσων δυνατοτήτων και των ίσων ευκαιριών. Στην Ευρώπη του 2013, όπου θεωρητικά αλλά και νομικά, η ισότητα των γυναικών έχει καταγραφεί κι έχει καταχωρηθεί. Πρόκειται όμως για μια ισότητα που δείχνει να παραμένει στα χαρτιά.
Στον εργασιακό τομέα, η Ευρώπη εφαρμόζει μια ισότητα «δύο ταχυτήτων». Γίνεται αγώνας για την εξίσωση των ορίων συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών στα σύγχρονα κράτη, αλλά ταυτόχρονα το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλλων παραμένει και σε κάποιες χώρες ενισχύεται. Φυσικά η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει για εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος, αλλά δε δείχνει να έχει τα απαραίτητα εργαλεία για να το εξαλείψει. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat (2010), ο μέσος όρος του μισθολογικού χάσματος στην Ευρώπη διαμορφώνεται στο 16,4% (Κύπρος: 21%).
Σύμφωνα με έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών της Ε.Ε., οι αιτίες του προβλήματος είναι πολλές. «Περιλαμβάνουν άμεσες και έμμεσες διακρίσεις, καθώς και κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες, όπως η υποτίμηση της εργασίας των γυναικών, καθώς και οι παραδόσεις και τα στερεότυπα που υπάρχουν, μεταξύ άλλων, στην επιλογή εκπαιδευτικής οδού», σημειώνει η έκθεση.
Ευρώπη: Γυναίκες σε «κρίση»
Η οικονομική κρίση που μαστίζει τα τελευταία χρόνια κυρίως τον ευρωπαϊκό Νότο έχει φέρει τις γυναίκες σε δυσχερή θέση, σημειώνει σε άλλη έκθεσή της η ίδια Επιτροπή. Γενικά οι γυναίκες εργάζονται σε θέσεις μερικής απασχόλησης πολύ περισσότερο από ότι οι άνδρες, σε ποσοστό 31,6%, έναντι 8,1%, ενώ ακόμα και για ισοδύναμες θέσεις, οι μισθοί τους είναι χαμηλότεροι από εκείνους των ανδρών συναδέλφων τους.
Επιπλέον, οι περικοπές στις κοινωνικές παροχές τις πλήττουν βαρύτερα, κυρίως επειδή εκείνες είναι που παραδοσιακά αναλαμβάνουν ρόλους στήριξης μέσα στην οικογένεια. Πολλές αναγκάζονται έτσι μέχρι και να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους, για να φροντίσουν για τα παιδιά και τους γονείς τους. Η εισηγήτρια της έκθεσης, Γαλλίδα ευρωβουλευτής του ΕΛΚ Elisabeth Morin-Chartier, προτείνει μέτρα για την ενίσχυση των γυναικών στην κρίση, αλλά σημειώνει πως για την κοινή γνώμη η ανεργία των ανδρών έχει προτεραιότητα, έναντι εκείνης των γυναικών στην Ευρώπη του σήμερα.
Τα «αγκάθια» της Κύπρου
Οι γυναίκες της Κύπρου πέρα από το εξαιρετικά προβληματικό εργασιακό περιβάλλον ανισοτήτων (υψηλό μισθολογικό χάσμα, χαμηλή συμμετοχή τους σε διοικητικές θέσεις κ.ά.), έχουν και μια σειρά άλλων προκλήσεων να αντιμετωπίσουν. Προκλήσεις που σε άλλες χώρες έχουν αμβλυνθεί.
Πολιτική: Ελάχιστες γυναίκες στα κοινά
Η συμμετοχή των γυναικών στα κοινά είναι μία από αυτές τις προκλήσεις, καθώς ο δρόμος για την άσκηση της πολιτικής στη χώρα μοιάζει να κλείνει για τις γυναίκες. Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, μόλις 6 γυναίκες εκλέχθηκαν, ενώ στις δημοτικές εκλογές καμία γυναίκα δεν μπόρεσε να εκλεγεί δήμαρχος. Σε ό,τι αφορά στις προεδρικές εκλογές μέχρι τώρα καμία γυναίκα υποψήφιος δεν έχει «απειλήσει» την παραδοσιακά ανδροκρατούμενη θέση του προέδρου.
Σεξισμός: Έντονο φαινόμενο από τα σχολεία
Ο σεξισμός στην κυπριακή κοινωνία είναι διάχυτος και εμπειρικά όλες μας έχουμε βιώσει μία λιγότερο ή περισσότερο άβολη έκφανσή του. Σύμφωνα με διεθνή έρευνα, που δημοσιοποιήθηκε το 2011 από το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνών Κοινωνικού Φύλλου, ο σεξισμός, όπως και ο ρατσισμός στην Κύπρο, είναι παρόντες ήδη από το σχολείο. Οι ερευνητές τότε είχαν υποστηρίξει την ανάγκη παρεμβάσεων στο σχολικό περιβάλλον, όπως η κατανομή του σχολικού χρόνου για εξήγηση εννοιών όπως ο σεξισμός, η διάκριση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και η παροχή πληροφοριών και η σωστή καθοδήγηση για κατάργηση των διακρίσεων και των προκαταλήψεων.
Ενδοοικογενειακή βία: Οι γυναίκες δε μιλούν
Η πρώτη Παγκύπρια έρευνα, από τη Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια, προκάλεσε σοκ στην κοινωνία. Οι γυναίκες της Κύπρου έχουν ακόμα και σήμερα να αντιμετωπίσουν σε μεγάλο ποσοστό την ενδοοικογενειακή βία και μάλιστα προτιμούν να μην την καταγγέλλουν, αποδεχόμενες τον «κοινωνικό σεξισμό» που θέλει τις γυναίκες να υπομένουν τις «ιδιοτροπίες» του συζύγου τους.
Το 28% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα είχαν κακοποιηθεί. Από αυτές τις γυναίκες οι μισές σχεδόν δεν είχαν συμπαράσταση από πουθενά, ενώ μόλις το 2% κατήγγειλε το περιστατικό στην αστυνομία. Αυτό το υπόλοιπο 98% των κακοποιημένων γυναικών αποδεικνύει το αυτονόητο για την κυπριακή κοινωνία. Η ισότητα δεν είναι μόνο θέμα νομοθετικού περιεχομένου, αφορά την αλλαγή της νοοτροπίας μας. Θα τα καταφέρουμε;
Ο Όργουελ έγραφε στη «Φάρμα των ζώων»: «Όλα τα ζώα είναι ίσα, όμως κάποια είναι πιο ίσα από τα άλλα». Η φράση αυτή μπορεί με τον καλύτερο τρόπο να περιγράψει τη θέση των γυναικών, όχι σε κάποια χώρα του αναπτυσσόμενου κόσμου, αλλά στην Ευρώπη των ίσων δυνατοτήτων και των ίσων ευκαιριών. Στην Ευρώπη του 2013, όπου θεωρητικά αλλά και νομικά, η ισότητα των γυναικών έχει καταγραφεί κι έχει καταχωρηθεί. Πρόκειται όμως για μια ισότητα που δείχνει να παραμένει στα χαρτιά.
Στον εργασιακό τομέα, η Ευρώπη εφαρμόζει μια ισότητα «δύο ταχυτήτων». Γίνεται αγώνας για την εξίσωση των ορίων συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών στα σύγχρονα κράτη, αλλά ταυτόχρονα το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλλων παραμένει και σε κάποιες χώρες ενισχύεται. Φυσικά η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει για εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος, αλλά δε δείχνει να έχει τα απαραίτητα εργαλεία για να το εξαλείψει. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat (2010), ο μέσος όρος του μισθολογικού χάσματος στην Ευρώπη διαμορφώνεται στο 16,4% (Κύπρος: 21%).
Σύμφωνα με έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών της Ε.Ε., οι αιτίες του προβλήματος είναι πολλές. «Περιλαμβάνουν άμεσες και έμμεσες διακρίσεις, καθώς και κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες, όπως η υποτίμηση της εργασίας των γυναικών, καθώς και οι παραδόσεις και τα στερεότυπα που υπάρχουν, μεταξύ άλλων, στην επιλογή εκπαιδευτικής οδού», σημειώνει η έκθεση.
Ευρώπη: Γυναίκες σε «κρίση»
Η οικονομική κρίση που μαστίζει τα τελευταία χρόνια κυρίως τον ευρωπαϊκό Νότο έχει φέρει τις γυναίκες σε δυσχερή θέση, σημειώνει σε άλλη έκθεσή της η ίδια Επιτροπή. Γενικά οι γυναίκες εργάζονται σε θέσεις μερικής απασχόλησης πολύ περισσότερο από ότι οι άνδρες, σε ποσοστό 31,6%, έναντι 8,1%, ενώ ακόμα και για ισοδύναμες θέσεις, οι μισθοί τους είναι χαμηλότεροι από εκείνους των ανδρών συναδέλφων τους.
Επιπλέον, οι περικοπές στις κοινωνικές παροχές τις πλήττουν βαρύτερα, κυρίως επειδή εκείνες είναι που παραδοσιακά αναλαμβάνουν ρόλους στήριξης μέσα στην οικογένεια. Πολλές αναγκάζονται έτσι μέχρι και να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους, για να φροντίσουν για τα παιδιά και τους γονείς τους. Η εισηγήτρια της έκθεσης, Γαλλίδα ευρωβουλευτής του ΕΛΚ Elisabeth Morin-Chartier, προτείνει μέτρα για την ενίσχυση των γυναικών στην κρίση, αλλά σημειώνει πως για την κοινή γνώμη η ανεργία των ανδρών έχει προτεραιότητα, έναντι εκείνης των γυναικών στην Ευρώπη του σήμερα.
Τα «αγκάθια» της Κύπρου
Οι γυναίκες της Κύπρου πέρα από το εξαιρετικά προβληματικό εργασιακό περιβάλλον ανισοτήτων (υψηλό μισθολογικό χάσμα, χαμηλή συμμετοχή τους σε διοικητικές θέσεις κ.ά.), έχουν και μια σειρά άλλων προκλήσεων να αντιμετωπίσουν. Προκλήσεις που σε άλλες χώρες έχουν αμβλυνθεί.
Πολιτική: Ελάχιστες γυναίκες στα κοινά
Η συμμετοχή των γυναικών στα κοινά είναι μία από αυτές τις προκλήσεις, καθώς ο δρόμος για την άσκηση της πολιτικής στη χώρα μοιάζει να κλείνει για τις γυναίκες. Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, μόλις 6 γυναίκες εκλέχθηκαν, ενώ στις δημοτικές εκλογές καμία γυναίκα δεν μπόρεσε να εκλεγεί δήμαρχος. Σε ό,τι αφορά στις προεδρικές εκλογές μέχρι τώρα καμία γυναίκα υποψήφιος δεν έχει «απειλήσει» την παραδοσιακά ανδροκρατούμενη θέση του προέδρου.
Σεξισμός: Έντονο φαινόμενο από τα σχολεία
Ο σεξισμός στην κυπριακή κοινωνία είναι διάχυτος και εμπειρικά όλες μας έχουμε βιώσει μία λιγότερο ή περισσότερο άβολη έκφανσή του. Σύμφωνα με διεθνή έρευνα, που δημοσιοποιήθηκε το 2011 από το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνών Κοινωνικού Φύλλου, ο σεξισμός, όπως και ο ρατσισμός στην Κύπρο, είναι παρόντες ήδη από το σχολείο. Οι ερευνητές τότε είχαν υποστηρίξει την ανάγκη παρεμβάσεων στο σχολικό περιβάλλον, όπως η κατανομή του σχολικού χρόνου για εξήγηση εννοιών όπως ο σεξισμός, η διάκριση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και η παροχή πληροφοριών και η σωστή καθοδήγηση για κατάργηση των διακρίσεων και των προκαταλήψεων.
Ενδοοικογενειακή βία: Οι γυναίκες δε μιλούν
Η πρώτη Παγκύπρια έρευνα, από τη Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια, προκάλεσε σοκ στην κοινωνία. Οι γυναίκες της Κύπρου έχουν ακόμα και σήμερα να αντιμετωπίσουν σε μεγάλο ποσοστό την ενδοοικογενειακή βία και μάλιστα προτιμούν να μην την καταγγέλλουν, αποδεχόμενες τον «κοινωνικό σεξισμό» που θέλει τις γυναίκες να υπομένουν τις «ιδιοτροπίες» του συζύγου τους.
Το 28% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα είχαν κακοποιηθεί. Από αυτές τις γυναίκες οι μισές σχεδόν δεν είχαν συμπαράσταση από πουθενά, ενώ μόλις το 2% κατήγγειλε το περιστατικό στην αστυνομία. Αυτό το υπόλοιπο 98% των κακοποιημένων γυναικών αποδεικνύει το αυτονόητο για την κυπριακή κοινωνία. Η ισότητα δεν είναι μόνο θέμα νομοθετικού περιεχομένου, αφορά την αλλαγή της νοοτροπίας μας. Θα τα καταφέρουμε;
0 comments