Μαθησιακές Δυσκολίες: Δυσλεξία

Αρκετά παιδιά, στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, μπορεί να εμφανίζουν δυσκολία στη γραφή και στην ανάγνωση.

Τι γίνεται όμως όταν οι γονείς διαμαρτύρονται ότι το παιδί τους, αν και είναι ιδιαίτερα χαρισματικό, είναι απρόσεκτο, δε συγκεντρώνεται, δεν προσπαθεί αρκετά και αποφεύγει το διάβασμα;

Τι γίνεται όταν οι εκπαιδευτικοί παρατηρούν ότι το παιδί διαβάζοντας ή γράφοντας παρουσιάζει επαναλήψεις, προσθήκες, μεταθέσεις, παραλείψεις, αντικαταστάσεις και αντιστροφές στα γράμματα, τους αριθμούς ή τις λέξεις;
Υπάρχει λοιπόν μια πιθανότητα το παιδί να παρουσιάζει δυσλεξία.

Τι είναι λοιπόν η δυσλεξία;
Η δυσλεξία είναι μία ειδική μαθησιακή δυσκολία, που χαρακτηρίζεται κυρίως από προβλήματα στην εκμάθηση του διαβάσματος, παρά την επαρκή νοημοσύνη και τις κοινωνικές και πολιτιστικές ευκαιρίες του παιδιού. Συγκεκριμένα, το παιδί πολλές φορές παραλείπει ή αντιστρέφει ή και προσθέτει συλλαβές κατά τη γραφή.

Επιπλέον, κάνει δυσανάγνωστα γράμματα και γράφει με αργό ρυθμό. Το παιδί με δυσλεξία κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη και συνήθως δεν τονίζει σωστά τις λέξεις. Όσον αφορά στην ανάγνωση, διαβάζει αργά, χάνει τη σειρά του στο βιβλίο και πολλές φορές δεν κατανοεί αυτό που διαβάζει. Άλλα χαρακτηριστικά που παρουσιάζονται είναι τα προβλήματα προσανατολισμού στο χώρο και στο χρόνο. Επίσης, η δυσκολία συγκέντρωσης, η χαμηλή μνήμη, εκτός αν πρόκειται για μνήμη εμπειριών, η χαμηλή αυτοπεποίθηση και μία γενική ακαταστασία και αδεξιότητα.

Παρ’ όλα αυτά, το παιδί με δυσλεξία διαθέτει ένα πολύ καλό νοητικό δυναμικό, έχει ικανότητες, γρήγορη αντίληψη και οξυδέρκεια σκέψης. Επιπλέον, είναι παιδιά με υψηλή δημιουργικότητα, έχουν επινοητικότητα, φαντασία και έφεση στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Πολλές φορές, τα παιδιά με δυσλεξία είναι ταλαντούχα στην τέχνη, τη μουσική, τον αθλητισμό, τη μηχανική, τις πωλήσεις, τις επιχειρήσεις, την οικοδόμηση ή την εφαρμοσμένη μηχανική.

Τι χρειάζεται λοιπόν να κάνουν οι γονείς, αν διαπιστώσουν κάποια από τα παραπάνω σημάδια;
Σίγουρα μια έγκαιρη και αξιόπιστη διάγνωση θα βοηθούσε, ώστε το παιδί να καλλιεργήσει εναλλακτικούς τρόπους μάθησης και να μπορέσει να γράψει και να διαβάσει.

Σίγουρα ένα παιδί με δυσλεξία θα γίνει ένας ενήλικας με δυσλεξία, που όμως με την έγκαιρη διάγνωση θα μπορέσει να ανταποκριθεί όσο γρηγορότερα γίνεται στη γραφή, στην ανάγνωση, στην ορθογραφία και στα μαθηματικά. Το σημαντικότερο είναι ότι μέσα από τη διάγνωση θα δημιουργηθεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα μάθησης, που αφενός θα μπορέσει να αναπτύξει ειδικές στρατηγικές μάθησης, αλλά και ταυτόχρονα θα βοηθηθεί, ώστε να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή του και τα κίνητρά του προς τη μάθηση.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς άμεσα, ώστε να βοηθήσουν το παιδί τους;
Οργανώστε τους, χρησιμοποιώντας αυτοκόλλητα διαχωριστικά, τα οποία θα κολλάτε κάθε φορά στο συγκεκριμένο μάθημα. Επιλέξετε χρωματιστά τετράδια με διαφορετικό χρώμα για κάθε μάθημα και χρησιμοποιήστε μαρκαδόρο, για να χρωματίζετε τα σημαντικά σημεία στα βιβλία. Όταν διαβάζουν, δώστε τους μια μικρή μπάλα να κρατούν στο χέρι, το οποίο δεν είναι απασχολημένο εκείνη τη στιγμή. Ποτέ μην τους τιμωρείτε για τα λάθη τους και τη γενικότερη αταξία τους.

Ενθαρρύνετε τη μάθηση, χρησιμοποιώντας DVD και Video, κάντε σενάρια, δημιουργείστε μαζί ιστορίες που να περιγράφουν και να εξηγούν αυτό που πρέπει να μάθουν και οπωσδήποτε παίξτε μαζί τους εκπαιδευτικά παιχνίδια. Μην επαναπαύεστε όμως αποκλειστικά στην προσπάθεια, δεν πρέπει να γίνει αυτοσκοπός. Έστω κι αν δυσκολεύονται, έστω κι αν δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα φως στο τούνελ, ο σκοπός είναι το αποτέλεσμα. Απλά, ευχαριστηθείτε το ταξίδι και μην ξεχνάτε την Ιθάκη.

Γενικευμένες Μαθησιακές δυσκολίες
Ο όρος μαθησιακές δυσκολίες χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει τις ποικίλες δυσκολίες που εμφανίζει κάποιος στην προσπάθειά του να κατακτήσει ένα γνωστικό αντικείμενο. Είναι ένας όρος «ομπρέλα» που καλύπτει μια ανομοιογενή ομάδα διαταραχών.

Η αντιμετώπιση των γενικευμένων μαθησιακών δυσκολιών βασίζεται:
● Σε εξατομικευμένα παιδαγωγικά προγράμματα.
● Στην εφαρμογή ποικιλίας εκπαιδευτικού υλικού και στη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Βοηθάμε το παιδί - έφηβο:
1. Να βελτιώσει αισθητά την ανάγνωση, τη γραφή, την ορθογραφία και τις μαθηματικές του δεξιότητες.
2. Να αναπτύξει και να οργανώσει τον εκφραστικό του λόγο.
3. Να οργανώσει τη μελέτη του διαφορετικά, εκμεταλλευόμενο τις δεξιότητές του.
4. Να οργανώσει το χρόνο του, το χώρο του, τη σκέψη του, δηλαδή την ίδια του τη ζωή .
5. Να συνειδητοποιήσει τις ικανότητές του και τη μοναδικότητά του.

Βοηθάμε τους γονείς:
1. Να δεχτούν την ιδιαιτερότητα του παιδιού τους.
2. Να κατανοήσουν και να στηρίζουν το παιδί τους.
3. Να ενθαρρύνουν και να αναγνωρίζουν την κάθε του προσπάθεια.

Βοηθάμε τους δασκάλους - καθηγητές:
1. Να στηρίζουν συναισθηματικά και εκπαιδευτικά το μαθητή - έφηβο.
2. Να δημιουργούν κίνητρα για μάθηση στην τάξη.


Αθηνά Βαλανίδου, (ΒΑ)  Εκπαιδευτικός Δημοτικής Εκπαίδευσης, (ΜΑ) Ειδική Εκπαίδευση , (ΜΑ) Journalism and Management