Μάθαμε να μιλάμε και ξεχάσαμε να ακούμε!

Οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να μιλάνε, παρά να ακούνε. Συνήθως δεν  προσπαθούμε να ταυτιστούμε με το θέμα, αλλά να τα συνδυάσουμε όλα με τη ζωή μας. Συμμετέχουμε με έναν τρόπο εγωκεντρικό, χωρίς να επιτρέπουμε στον άλλο να εκφράσει πλήρως τα συναισθήματα  και τις εμπειρίες του. Πρέπει, όμως, ως άνθρωποι να αναπτύξουμε ενσυναίσθηση, η οποία ορίζεται ως η ικανότητα να ακούει κανείς με ακρίβεια και να βλέπει τον κόσμο όπως τον βλέπει ο άλλος. Η ενσυναίσθηση απαιτεί την ικανότητα να ανακόπτουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας και να εισερχόμαστε στον κόσμο ενός άλλου ανθρώπου.

Το να ακούς πραγματικά τι σου λέει ο άλλος, είναι το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείς να κάνεις, για να βελτιώσεις την επικοινωνία στη ζωή σου. Είναι απίστευτο πόσες πτυχές της ζωής μας ελέγχονται από την ικανότητα αυτή του να ακούμε. Οι σχέσεις μας συναντούν προβλήματα επικοινωνίας καθημερινά, ενώ φιλίες μπορούν να γίνουν μονόπλευρες και να μετατραπούν σε διαφωνίες.

Ελάχιστοι άνθρωποι στην κοινωνία μας είναι αποτελεσματικοί ακροατές. Όσο παράδοξο και αν ακούγεται, αυτή την αναγκαία δεξιότητα δεν την έχει διδάξει ο πολιτισμός μας. Ακριβώς όπως και με οτιδήποτε άλλο, για να γίνεις καλύτερος ακροατής, χρειάζεται προσπάθεια. Ας δούμε μερικές πτυχές που προσδιορίζουν τη συμπεριφορά της προσεχτικής παρακολούθησης:

Οπτική επαφή
 Όταν πρόκειται να ακούσετε κάποιον, πρέπει να τον κοιτάζετε κατά πρόσωπο. Δε λέω να τον κοιτάζετε επίμονα, απλά να έχετε επίγνωση ότι μιλάτε με ένα άλλο άτομο. Σκεφτείτε πόσες φορές απευθύνεστε σε κάποιον και αυτός ασχολείται με κάτι άλλο και δε σας κοιτάζει, όσο του μιλάτε. Το πιο πιθανό είναι να νιώσετε ότι δε σας δίνει σημασία και δε σας ακούει. Η αλήθεια είναι ότι  το άτομο αυτό μπορεί όντως  να  σας ακούει και μάλιστα με προσοχή, αλλά εξαιτίας  της συμπεριφοράς του, εσείς εισπράξατε ακριβώς το αντίθετο μήνυμα.  Η οπτική προσήλωσή μας στον άλλο, δείχνει ότι διαθέτουμε όλο μας τον εαυτό, για να τον ακούσουμε. Είναι πολύ σημαντικό να νιώσει το άτομο  ότι του αφιερωνόμαστε ολοκληρωτικά και δεν αποσπόμαστε από άλλα ερεθίσματα.

Σωματική γλώσσα
Μερικές εκτιμήσεις θεωρούν ότι το 85% της επικοινωνίας μας δε στηρίζεται στον προφορικό λόγο, αλλά από τα σήματα που παίρνουμε από τη γλώσσα του σώματος. Σκεφτείτε για μια στιγμή.. πώς θα μπορούσε το σώμα σας να δηλώσει ότι παρακολουθεί; Βρείτε το προσωπικό σας, φυσικό «στιλ» παρακολούθησης και ελέγξτε το με άλλους, ώστε να διαπιστώσετε τι εντύπωση προκαλείτε. Υιοθετήστε μια φυσική χαλαρή στάση και άνετες χειρονομίες. Χρησιμοποιήστε το σώμα σας, για να εκδηλώσετε τη συμμετοχή σας. Η βασική στάση προσεκτικής παρακολούθησης στην κοινωνία μας είναι μια ελαφριά κλίση του σώματός μας προς τα εμπρός, σε μια άνετη και ήρεμη στάση. Εξασκήσου στο να κοιτάς αυτόν που ακούς, να διατηρείς οπτική επαφή μαζί του και να είσαι κοντά του. Είναι εύκολο για το σώμα σου να σε προδώσει, όταν δεν παρακολουθείς πραγματικά ή δεν έχεις τη διάθεση να ακούσεις αυτά που σου λέει ο άλλος.

Μη διακόπτεις
Το ξέρω πως είναι δύσκολο, αλλά αλήθεια πρέπει να μάθουμε να αφήνουμε τον άλλο να ολοκληρώσει αυτό που θέλει να πει, έστω και αν διαφωνούμε ή θέλουμε να ρωτήσουμε κάτι. Η σιωπή είναι η καλύτερη απόδειξη ότι ακούμε πραγματικά  τον άλλο. Αφιερώνουμε στο συνομιλητή μας χρόνο, για να εκφραστεί όπως επιθυμεί. Όταν δε μιλάμε, έχουμε περισσότερο χρόνο να σκεφτούμε αυτά που ακούμε. Αφού ολοκληρώσει αυτά που θέλει να πει, αν ακόμα έχεις απορίες, ρώτησε το συνομιλητή σου τι εννοεί με αυτό που είπε. Ζήτησε λεπτομέρειες, αντί να προσπαθήσεις να μεταφράσεις το νόημα, με κίνδυνο παρερμηνεύσεων και παρεξηγήσεων.

Μην κρίνεις
 Μην μπεις στη διαδικασία να κρίνεις την αντίδραση, το συναίσθημα ή τη συμπεριφορά του συνομιλητή σου. Αυτός δεν είναι εσύ και κατά συνέπεια δεν ενεργεί όπως εσένα και δε βλέπει από τη δική σου σκοπιά τα πράγματα (που δεν είναι και απαραίτητα η ορθή). Πρέπει να αποδεχτούμε ότι ο καθένας είναι διαφορετικός. Έχει μεγαλώσει με διαφορετικές αξίες, πρότυπα, έζησε διαφορετικές καταστάσεις και έχει διαφορετική ιδιοσυγκρασία από τη δική σου.

Μην προσπαθείς να λύσεις τα προβλήματα των άλλων, εκτός και αν στο ζητήσουν
Έχουμε την τάση να θεωρούμε ότι ο συνομιλητής μας, για να μας μιλήσει για το πρόβλημά του σημαίνει ότι περιμένει από μας να του πούμε τι να κάνει. Έτσι, αραδιάζουμε τις καλές συμβουλές μας και είμαστε σίγουρες ότι μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα. Πολλές φορές περιμένουμε, μάλιστα, να μας εκφράσει και ευγνωμοσύνη. Μερικές φορές οι άνθρωποι θέλουν απλά να μιλήσουν. Θέλουν απλά να τα βγάλουν από μέσα τους. Να πουν αυτό που τους προβληματίζει ή κάτι που τους συνέβηκε.  Ο καλύτερος τρόπος να αποφύγεις αυτό το πρόβλημα είναι να ρωτήσεις το συνομιλητή σου, αφού σου εκθέσει το πρόβλημά του, αν θέλει τη βοήθειά σου ή αν ενδιαφέρεται να ακούσει τη γνώμη και τις προτάσεις σου.

Tip: Το να ακουγόμαστε είναι εύκολο, το να ακούμε είναι εξαιρετικά δύσκολο. Το να ακούμε και να ακουγόμαστε είναι αρμονία και ευτυχία.

Έλενα Σουρουλλά Kay - Ψυχολόγος, Ειδ. Ψυχοθεραπεύτρια