Ακρίβεια και ανεργία σημαδεύουν τις γυναίκες
Η μεγάλη εικόνα αρχίζει να γκριζάρει, αν αναλογιστεί κανείς το κόστος διαβίωσης ή μάλλον επιβίωσης στην Κύπρο. Η διαρκής «ταλάντευση» για τη διάσωση της οικονομίας, η ανεργία που αυξάνεται χωρίς τροχοπέδη, το πάγωμα στην πραγματική αγορά, όλα συντείνουν στην αβεβαιότητα που μαστίζει τον τελευταίο καιρό τους πολίτες της χώρας. Κερασάκι στην τούρτα θα έλεγε κανείς πως ήταν και η νέα αύξηση που θα επιβληθεί από 1η Οκτωβρίου στο γάλα και εν γένει σε γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ κατά πόδας το παράδειγμα των αγελαδοτρόφων φαίνεται να ακολουθούν και οι αρτοποιοί.
Το ερώτημα βγαίνει εντελώς φυσικά από τα χείλη του καθενός, καθώς βλέπει τα είδη πρώτη ανάγκης να παίρνουν «φωτιά» στα ράφια των υπεραγορών. Πώς θα τα βγάλουν πέρα όσοι ήδη έχουν πιαστεί στη φάκα της ανεργίας, πώς θα γεμίσει το «καλάθι της νοικοκυράς», πώς οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να καταναλώνουν ικανοποιώντας, όχι βέβαια πολυτελείς επιθυμίες, αλλά πιεστικές ανάγκες; Τι θα κάνουμε;
ΑΛΥΣΙΔΑ ΠΟΥ ΤΕΝΤΩΝΕΙ
Η αλήθεια είναι πως η οικονομία, η πραγματική και όχι αυτή που βρίσκεται στις στατιστικές των τεχνοκρατών και των Υπουργείων, αρχίζει να βιώνει πλέον φανερά την κρίση. Οι αυξήσεις στα γαλακτοκομικά επέρχονται από το διπλασιασμό της τιμής των ζωοτροφών, ενώ η αύξηση των σιτηρών είναι που επιβάλλει στους αρτοποιούς να σκεφτούν κι αυτοί τις ανατιμήσεις. Ταυτόχρονα, όπως παντού στην Ευρώπη έτσι και στην κυπριακή αγορά το φαινόμενο της ψαλίδας των τιμών από το «χωράφι στο ράφι» είναι υπαρκτό, όπως υποστηρίζουν σε δηλώσεις τους στα ΜΜΕ πρόεδροι συλλόγων και ενώσεων διαφόρων παραγωγικών κλάδων του νησιού.
Το πραγματικό βίωμα όμως έρχεται στον ίδιο τον καταναλωτή, τον τελευταίο κρίκο της τεντωμένης αλυσίδας. Αυτόν που στο ταμείο των υπεραγορών μετρά τη μείωση της αγοραστικής του αξίας, βλέπει τα χρήματά του να μεταφράζονται σε ένα όλο και πιο άδειο καλάθι, ένα καλάθι που όσο περνά ο καιρός αρχίζει να χωρά μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Το ακόμα πιο ανησυχητικό στοιχείο, βέβαια, είναι πως με το δανεισμό να παραμένει αναγκαία συνθήκη για τη χώρα, αλλά χωρίς ακόμα να έχει αποφασιστεί το ύψος του δανεισμού ή η «πηγή» του, το μέλλον παραμένει ασαφές. Τα μέτρα που ίσως παρθούν για τη μείωση των ελλειμμάτων, κρυμμένα ακόμα από το δυνατό φως που λούζει την Κύπρο. Και άρα η πραγματική μείωση των εισοδημάτων των καταναλωτών και επομένως η τελική αγοραστική τους δύναμη, όπως θα διαμορφωθεί στο άμεσο μέλλον, άγνωστη.
Απέχει πολύ η κοινωνία από τα όρια της αντοχής της, αυτό οφείλουμε να το αναγνωρίσουμε. Αλλά οι συμβιβασμοί που θα κληθεί να κάνει ζώντας στη δεύτερη πιο ακριβή χώρα της Ευρώπης, για το 2011 τουλάχιστον, θα είναι σίγουρα δυσβάσταχτοι. Και κάτι τέτοιο, αν μη τι άλλο, θα «τέντωνε την αλυσίδα» ακόμα περισσότερο.
ΓΥΝΑΙΚΕΣ: «ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΡΙΕΣ» ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ
Στην ίδια σκηνή της τραγωδίας παίρνουν θέση πρωταγωνιστή πάνω στο σανίδι της ζωής οι γυναίκες. Το «ασθενές φύλο», όπως συνηθίζεται να μας ονομάζουν, στην περίπτωση των σημερινών συνθηκών μπορεί να μην είναι ασθενές, αλλά είναι σίγουρα σε δυσκολότερη θέση από τους άνδρες. Η ανεργία, που εξακολουθεί να αγγίζει ποσοστά ρεκόρ στο νησί, έφτασε τις αρχές του καλοκαιριού το 10,6%. Πρακτικά κάτι τέτοιο σημαίνει ότι στον κύκλο των 100 γνωστών και φίλων μας, πάνω από 10 είναι άνεργοι. Πάνω από 10 καλούνται να αντιμετωπίσουν το κύμα των αυξήσεων στα τρόφιμα και τα εμπόδια της οικονομικής κρίσης, όχι απλά χωρίς σταθερό, αλλά χωρίς καθόλου εισόδημα.
Οι γυναίκες βρίσκονται σε ακόμα δυσχερέστερη θέση, αφού τον Ιούνιο τα ποσοστά της ανεργίας στους άνδρες μειώθηκαν, αλλά για τις γυναίκες παρατηρήθηκε αύξηση, εκτοξεύοντας τα ποσοστά των ανέργων του «ασθενούς φύλου» στο 9,8% επί του συνόλου του γυναικείου πληθυσμού της χώρας. Τα πράγματα έχουν πάψει να είναι εύκολα εδώ και καιρό. Ο συνδυασμός όμως όλων των επιμέρους στοιχείων είναι που κάνει τις δυσκολίες να υψώνονται τρομακτικές μπροστά στις γυναίκες και ειδικότερα σε εκείνες των κάτω των 25 ετών, την ηλικιακή ομάδα που κρατά τα «ηνία» στο άρμα της ανεργίας.
Αυτό είναι άλλωστε που σε όλη την Ευρώπη, έτσι και στην γειτονιά μας, κάνει την κρίση (και τα επακόλουθά της) να φαντάζει ακόμα πιο «άδικη». Γιατί πλήττει τις γενιές που βρίσκονται στην αρχή της δημιουργικής πορείας τους. Πλήττει πρώτα τους νέους και κυρίως τις νέες που άλλοτε τους έταξαν ένα μέλλον και τώρα, που το μέλλον ήρθε, ανακαλύπτουν πως οι επιταγές της προηγούμενης γενιάς ήταν ακάλυπτες. Και η πρώτη «λογική» αντιμετώπιση που καλούνται να εφαρμόσουν οι νέοι και οι νέες της Ευρώπης και της Κύπρου είναι αυτή των εκπτώσεων και των αναβολών στα όνειρά τους για καριέρα, ανεξαρτησία, οικογένεια.
ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥΣ ΟΙ ΜΟΝΟΓΟΝΙΟΙ
Πρωταγωνίστριες, όμως, στον καθημερινό αγώνα την εποχή της οικονομικής κρίσης είναι οι γυναίκες σε μία ακόμη ευπαθή ομάδα του πληθυσμού, μια ομάδα που πρόσφατα βίωσε ένα εφιαλτικό καλοκαίρι για την τύχη των επιδομάτων που παραδοσιακά έπαιρνε από το κράτος. Ο λόγος για τις μονογονεϊκές οικογένειες της Κύπρου, μια ευπαθή ομάδα που στη συντριπτική τους πλειοψηφία αποτελούν γυναίκες. Γυναίκες που έχουν εδώ και χρόνια μάθει να τα «φέρνουν βόλτα» χωρίς ενίσχυση, χωρίς βοήθεια είτε από άντρες που αποδήμησαν εις Κύριο, είτε από άνδρες που απλά έφυγαν από κοντά τους, χωρίς πολλές φορές να συμμετέχουν ούτε στο ελάχιστο οικονομικά για την ανατροφή του ενός ή και παραπάνω παιδιών τους.
Οι γυναίκες αυτές δεν τυγχάνουν ειδικής μεταχείρισης στην αρένα της αγοράς. Βιώνουν κι εκείνες την ανεργία, βιώνουν κι εκείνες την ακρίβεια. Μόνο που στις δικές τους προσωπικές ανάγκες προστίθενται και βαραίνουν συχνά περισσότερο στη ζυγαριά οι ανάγκες των εξαρτωμένων από αυτές παιδιών. Στα οποία πρέπει να εξασφαλίσουν το παρόν και το μέλλον.
Μόλις τον περασμένο Ιούλιο, οι γυναίκες αυτές των μονογονεϊκών οικογενειών έφτασαν ένα βήμα πριν το σπάσιμο της αλυσίδας. Ακριβώς στα όριά τους, όταν η μεταφορά του επιδόματος μονογονιού από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας στο υπουργείο Οικονομικών προκάλεσε τεράστιο μπέρδεμα, αδικίες, αλλά και παράδοξα. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα της εφαρμογής ενός νέου νομοσχεδίου, που ναι μεν προέβλεπε τα εισοδηματικά κριτήρια που δικαιολογούν την παροχή του επιδόματος να αυξηθούν τόσο που να επιτρέπουν σε όλους όσοι το είχαν πραγματικά ανάγκη να το λαμβάνουν, από την άλλη όμως οδήγησε κάποιες οικογένειες, οι οποίες με το παλιό καθεστώς απολάμβαναν επιπρόσθετης βοήθειας από τις ΥΚΕ, να βρεθούν σε απελπιστική κατάσταση, καθώς έχασαν όλα τα υπόλοιπα δικαιώματά τους.
Παράλληλα και εξαιτίας ακριβώς αυτού του μπερδέματος αποφασίστηκε η αποκοπή του επιδόματος των μονογονεϊκών οικογενειών, μέχρι να γίνουν νέες αιτήσεις και να διαπιστωθεί ποιοι και πώς θα λαμβάνουν το επίδομα. Η ταλαιπωρία των μονογονιών της Κύπρου κρατά αρκετές εβδομάδες τώρα, χωρίς ακόμα να μπορεί κανείς να πει τι θα συμβεί στις αγωνίστριες αυτές της καθημερινότητας, που σύμφωνα με την τελευταία στατιστική μελέτη για την κοινωνική ομάδα των μονογονιών στην Κύπρο φέρνουν στα σπίτια τους το 73% των συνολικών εισοδημάτων.
Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ
Η πιο δύσκολη μάχη που καλούμαστε να δώσουμε όλες και όλοι στη σημερινή εποχή που ακόμα «κρύβει άσσους στο μανίκι», σε ό,τι αφορά στα μέτρα που θα έρθουν, την πτώση των εισοδημάτων μας, αλλά και τα μέχρι σήμερα κεκτημένα δικαιώματά μας στην εργασία και την αξιοπρεπή διαβίωση, είναι αυτή της καθημερινότητας. Το στοίχημα οπωσδήποτε είναι πιο δύσκολο για τις γυναίκες που ακόμα κι αν ζουν στις δυτικές κοινωνίες της ισότητας, πολλές φορές αντιλαμβάνονται σ’ αυτή τη μάχη ότι η ισότητα βρίσκεται μόνο στα χαρτιά.
Το να στέκεται κανείς μπροστά στα ράφια των υπεραγορών, βλέποντας την ανηφόρα των τιμών και την κατηφόρα των εισοδημάτων του είναι σημαντικό πλήγμα. Το να στέκεται μπροστά στην ουρά για το τμήμα εγγραφής νέων ανέργων είναι ένα ακόμα πλήγμα που θα πρέπει να διαχειριστεί. Το να πρέπει να «κουμαντάρει» τα έσοδά του με τρόπο τέτοιο που πρέπει να καλύπτουν τις ανάγκες του παιδιού του είναι κάτι που τον πληγώνει βαθιά. Αλλά η μάχη πρέπει να δοθεί. Και ιδανικά να κερδίζεται.
Οφείλουμε να προστατευτούμε από τη λαίλαπα της ακρίβειας όσο καλύτερα μπορούμε και κόντρα στις συνθήκες που ολοένα θα δυσκολεύουν από τη στιγμή που η ευρωκρίση στην καρδιά της Γηραιάς Ηπείρου συνεχίζεται και μόλις τώρα χτυπά δυνατά τη δική μας πόρτα. Και η προστασία έρχεται με την καλλιέργεια καταναλωτικής συνείδησης, που ίσως πριν να αγνοούσαμε και με προσπάθεια να είμαστε δημιουργικοί σε μία εποχή που το «πάγωμα» γύρω μας σε καταναλωτές και αγορά μοιάζει να καταλαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερο χώρο. Οφείλουμε τώρα όλοι μαζί να δημιουργήσουμε με ό,τι διαθέτουμε, ώστε να μην παραδώσουμε κι εμείς ακάλυπτες επιταγές στην επόμενη γενιά.
ΒΑΣΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ
Αντιμέτωποι με ένα πρώτο κύμα αυξήσεων το φθινόπωρο, καλό είναι να γνωρίσουμε όλοι μας τα βασικά δικαιώματα του καταναλωτή που ισχύουν τουλάχιστον σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η καλλιέργεια καταναλωτικής συνείδησης είναι το ήμισυ του παντός σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση φαινομένων αισχροκέρδειας, αλλά και αμφιβόλου ασφάλειας προϊόντων. Τα βασικά μας δικαιώματα είναι τα εξής:
1. Το Δικαίωμα για Ασφάλεια
Το δικαίωμα του καταναλωτή για προστασία της ασφάλειας και της υγείας του από τα ίδια τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που μπορεί να λαμβάνει ο καταναλωτής.
2. Το Δικαίωμα στην Πληροφόρηση
Το δικαίωμα να δίνονται τα απαραίτητα στοιχεία, που να επιτρέπουν στον καταναλωτή να προβεί σε μια συνειδητή επιλογή ή απόφαση αγοράς. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται και το Δικαίωμα του Καταναλωτή για προστασία από παραπλανητικές πληροφορίες (διαφήμιση, συσκευασία κτλ.)
3. Το Δικαίωμα στην Επιλογή
Το δικαίωμα της επιλογής προϊόντων και υπηρεσιών σε ανταγωνιστικές τιμές και, στην περίπτωση των μονοπωλίων, της εξασφάλισης ικανοποιητικής ποιότητας και δίκαιης τιμής.
4. Το Δικαίωμα στην Εκπροσώπηση
Το δικαίωμα υποστήριξης των συμφερόντων του, με την παρέμβαση και τη συμμετοχή του στη διαμόρφωση και εκτέλεση οικονομικών και άλλων πολιτικών. Περιλαμβάνει το δικαίωμα της εκπροσώπησης σε κυβερνητικά και άλλα σώματα λήψης αποφάσεων.
5. Το Δικαίωμα για Επανόρθωση/Αποζημίωση
Το δικαίωμα σε μια δίκαιη διευθέτηση των αξιώσεων του καταναλωτή. Περιλαμβάνει το δικαίωμα να λάβει αποζημίωση για κακής ποιότητας αγαθά ή μη ικανοποιητικές υπηρεσίες.
Τέλος αναγνωρίζονται ως δικαιώματα του καταναλωτή τα ευρύτερα δικαιώματα της Εκπαίδευσης, της ικανοποίησης των Βασικών Αναγκών και το δικαίωμα σε ένα καθαρό Περιβάλλον.
Της Λίας Παπαϊωάννου
0 comments