Το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες

Τι είναι οι μαθησιακές δυσκολίες; Μπορεί να είναι πολλά πράγματα, όπως η δυσκολία στην αριθμητική, στο διάβασμα, στη γραφή ή ακόμα και ένας συνδυασμός των πιο πάνω. Μπορεί να είναι επίσης κάποια κατάσταση η οποία μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του παιδιού να αφομοιώσει νέες πληροφορίες ή να μελετήσει.

Πότε κάποιος θεωρείται πως έχει μαθησιακές δυσκολίες/διαταραχές
Με δυο λόγια, η απόδοση των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες είναι χαμηλότερη από ό,τι θα αναμενόταν, με βάση τις ικανότητες και την ευφυΐα τους. Παρόλο που αρκετά παιδιά έχουν σχετικά προβλήματα, δε σημαίνει πάντα ότι αυτό οφείλεται σε κάποια μαθησιακή διαταραχή. Το άγχος, ένα σοβαρό πρόβλημα στο σπίτι και τα αρνητικά συναισθήματα μπορούν επίσης να συμβάλουν σε μια χαμηλότερη από το αναμενόμενο απόδοση. Εάν κάποιος γονιός έχει σοβαρές ανησυχίες, θα ήταν σωστό όπως το παιδί του δει ένα εγγεγραμμένο εκπαιδευτικό ή κλινικό ψυχολόγο για μια διαγνωστική αξιολόγηση. Κάποιες από τις πιο συχνές μαθησιακές δυσκολίες που παρουσιάζονται είναι αυτές της ανάγνωσης, γραφής, των μαθηματικών (δυσαριθμία) και της ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας.

Αποτελέσματα ερευνών περί μαθησιακών δυσκολιών
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι 20% με 30% των παιδιών με μαθησιακές διαταραχές έχουν ελλειμματική προσοχή και υπερκινητικότητα. Επίσης τα άτομα με διαταραχή ανάγνωσης και άλλες μαθησιακές διαταραχές εξακολουθούν να έχουν προβλήματα και στη ζωή τους σαν έφηβοι και ενήλικες, ειδικά όταν οι δυσκολίες τους είναι σοβαρές. Αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι το ένα τρίτο αυτών των ατόμων είχαν ψυχοκοινωνικά προβλήματα σαν ενήλικες. Η διαταραχή ανάγνωσης είναι πιο συχνή στα αγόρια, παρά στα κορίτσια.

Ο ρόλος του γονιού για σωστή αντιμετώπιση.
Αρκετές φορές ο γονιός έχει δυσκολίες να αποδεχτεί ότι το παιδί του αντιμετωπίζει κάποιες μαθησιακές δυσκολίες. Οι γονείς είναι πιθανόν να νιώσουν υπεύθυνοι για αυτό. Ο γονιός μπορεί να αντιδράσει με τρόπο υπερπροστατευτικό, που στην πραγματικότητα κάνει το παιδί πιο εξαρτημένο  από τους γονείς του και δεν το βοηθά να μάθει πώς να βασιστεί στις δυνάμεις του ως άτομο, για να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες. 

Η προσοχή που δίνουν οι γονείς στο παιδί με μαθησιακές δυσκολίες ίσως αλλάξει τις δυναμικές εντός της οικογένειας και κυρίως μεταξύ των παιδιών και μπορεί να δημιουργήσει εντάσεις και να οδηγήσει σε συγκρούσεις, τόσο μεταξύ των ίδιων των αδελφών, όσο και μεταξύ των υπόλοιπων παιδιών με τους γονείς τους. Τα υπόλοιπα αδέλφια ίσως εκφράσουν κάποια παράπονα και να εκλάβουν την προσοχή που δίδεται στο παιδί με μαθησιακές δυσκολίες διαφορετικά, θεωρώντας ότι οι γονείς κάνουν διακρίσεις μεταξύ των παιδιών τους.

Θα ήταν πρέπον οι γονείς να μπορούν να αντιμετωπίσουν το δικό τους άγχος, με τρόπο ο οποίος δε θα επηρεάσει το παιδί τους ή γενικά τις οικογενειακές δυναμικές. Εάν κριθεί αναγκαίο, καλό θα ήταν η επίσκεψη σε ένα εγγεγραμμένο συμβουλευτικό ή κλινικό ψυχολόγο, εάν οι γονείς αντιμετωπίζουν έντονες προκλήσεις, όσον αφορά στο συναισθηματικό τους κόσμο και στην προσαρμογή του ρόλου τους στις νέες ανάγκες του παιδιού. Καμιά φορά, ο ένας από τους γονιούς μπορεί να είναι πιο έτοιμος να αποδεχτεί την ύπαρξη του προβλήματος, ενώ ο άλλος να αντιδρά με άρνηση. Αυτό εάν συνεχιστεί για αρκετό καιρό, μπορεί να φέρει το ζευγάρι σε ρήξη. Και πάλι, οι γονείς θα ήταν σημαντικό να αναγνωρίσουν τις δυσκολίες τους και να δουλέψουν μαζί για το χειρισμό των καθημερινών προκλήσεων που θα εμφανίζονται.


Η διαχείριση του παιδιού και η συμβολή του γονιού
Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, λόγω της χαμηλής απόδοσή τους, μπορεί να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση. Ο ρόλος του γονιού είναι πάντα να δημιουργήσει ένα κλίμα ασφάλειας και υποστήριξης για το παιδί μέσα στην οικογένεια. Είναι σημαντικό όπως οι γονείς προσπαθήσουν να βρουν τρόπους να αυξήσουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού. Η ανοικτή επικοινωνία, η στοργή και η αγάπη, η δημοκρατική συζήτηση είναι κάποιες παράμετροι που βοηθούν το παιδί να καταλάβει ότι οι άλλοι τον αποδέχονται όπως είναι, αναγνωρίζουν τα ταλέντα του και τις δυνάμεις του και πως αξίζει να το αγαπάνε.

Οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν τις διαφορετικότητες μεταξύ των παιδιών τους και να μην κάνουν καμία σύγκριση. Αυτό δεν είναι μόνο ψυχοφθόρο για το ίδιο το παιδί, αλλά πιθανόν να οδηγήσει το παιδί στο να κλείνεται στον εαυτό του, να απομονώνεται, να εσωτερικεύει τα αρνητικά αισθήματα (όπως θυμός, λύπη, άγχος) του ή να αντιδρά ξεσπώντας και να εξωτερικεύει το θυμό του. Πρέπον θα ήταν να αναγνωριστούν οι δυνατότητες και πόσο μοναδικό είναι το παιδί. Επίσης, το παιδί θα πρέπει να ενθαρρυνθεί και οι γονείς να επικεντρωθούν στις δυνάμεις του.

Ένα άλλο πολύ σημαντικό στοιχείο, που οι γονείς θα πρέπει να τροποποιήσουν, είναι το σύστημα μελέτης. Το σύστημα θα πρέπει να είναι οργανωμένο, με κανόνες, οι οποίοι θα πρέπει να τηρούνται συνεχώς και με συχνή θετική ενίσχυση, όταν το παιδί σημειώσει κάποια βελτίωση ή επιτυχή προσπάθεια. Με αυτό τον τρόπο ο γονιός όχι μόνο βοηθά το παιδί να μάθει χρήσιμες μεθόδους μελέτης και να τις εφαρμόσει στην καθημερινότητα, αλλά του επιτρέπει επίσης να κτίσει αρκετά δυνατές ικανότητες, που θα του δώσουν τη δυνατότητα να ανεξαρτητοποιηθεί από τη βοήθεια του γονιού.

Γεωργία Φράγκου, M.S., LMLP (Η.Π.Α)- Εγγεγραμμένη Κλινική Ψυχολόγος